Vibirnum Bitkileri
Alem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta (Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler)
Takım: Dipsacales
Familya: Adoxaceae
Cins: Viburnum L.
Türkçe Adı: Kartopu
Vibirnum (Kartopu) Özellikleri Nelerdir?
Kartopu bitkileri 150-175 türe sahip olup çalı formundadırlar. Peyzaj ve çevre düzenlenmesinde kullanılan bitkilerdir. Meyveleri kuşlar için besin kaynağıdır. Bazı türleri yaprak döker ve diğerleri de herdem yeşildir. Kış aylarında çevreye güzel bir görünüm sunmaları ile dikkat çekerler.
Viburnum Tinus (Defne Yapraklı Kartopu) Özellikleri Nelerdir?
Ülkemizde yaygın kullanımı olan bitki türlerinden biridir. Defne kartopu olarak da bilinen bu bitkiler Güneydoğu Avrupa’da doğal olarak yaşamaktadırlar. Herdem yeşil ve çalı formuna sahip bitkilerdir. Yaprak tipleri bakımından 3-4 cm uzunluğunda olup, uzun bir yumurta şeklindedir. Defne yapraklı kartopu çiçekleri ise erken ilkbaharda açar ve beyaz renge sahiptirler. Meyveleri bakımından da seyrek ve üzümsüdürler. Meyve durumunda mavi renkli olup sonrasında siyaha yakın bir renk almaktadırlar. Aktif olarak kirece dayanıklı olan bitkilerdir. Ağır killi, tuzlu, asidik topraklarda yetişmeye uygundur. Sahil kenarlarında bu bitkileri görebilir ve kullanabilirsiniz. Nemli ve kışları da ılıman geçen yerleri severler. Soğuğa karşı da fazla dayanıklı değil fakat donlara duyarlıdırlar. Gelişimleri bakımından 7 metreye kadar büyüyebilir ve 3 metrelik de yuvarlak bir taç oluşturmaktadır. Yaprakları oval eliptik şekle sahiptir. Türkçe isimleri bakımından birçok adı bulunur. Tüylü kartopu, filburnu, yabani defne, defne kartopu gibi çeşitlere sahiptirler. Çeşitleri içerisinde vibirnum tinus pyamidalis, viburnum tinus ball, viburnum tinus fide gibi bitkiler de yer alır. Genel olarak bu bitkiler şekilleri bakımından birbirlerinden ayrılır. Piramit ve top şeklinde olan bitkileri de bulunur ve budamaya uygun olan bitkilerdir. Bunların dışında ise viburnum tinus tige, viburnum tinus variegata, viburnum tinus wall gibi bitkiler çeşitlerine de sahiptirler.
Viburnum Opulus Nana (Kartopu Çalısı) Özellikleri Nelerdir?
Bu bitkiler düzensiz yayılan ve dik olarak büyüyen türlerdir. Yarım ay şeklinde olan dalları aşağı doğru sarkan çalı formuna sahiptirler. Güneşli ve kısmen gölge alanlarda yetişen bitkilerdir. Vibirnum 4-5 m kadar boy yapan ve yaprak döken çalılardır. Tohum ve çelik ile üretilmektedirler. Kuraklığa toleranslı ve yangına dayanıklıdırlar. Taze sürgünleri ile açık kahve renkli olup hızlı büyümektedirler. Çok dallı bir büyüme yapısı olması ile yavaş büyüyen bir çalı türüdür. Rusya ve Ukrayna’nın simgeleri olarak bilinmektedirler. Nisan aylarının sonunda çiçeklenirler. Çiçekleri de oldukça gösterişli olması ile dikkat çeker. Çiçekli çalı olarak da yazlık bahçelerde tekli, ikili ve üçlü olmak üzere kullanılabilirler. Rahat budanabilme özellikleri olup, şekil vermek kolaydır. Çit bitkisi olarak da kullanılabilirler. Viburnum Opulus sonbaharda sarı, mor, kırmızı rengini almaktadır. Çiçekleri ise küçük beyaz ve gösterişli olup, bariz bir kokusu bulunmaz. Çiçekleri kartopunu andırması ile kartopu olarak isimlendirilmişlerdir. Ortanca çiçeğine de benzerler. Meyvelerinin formu yuvarlaktır. Yaz sonu ve sonbahar zamanları kırmızı renkli bol tohumlara sahiptirler. Meyveleri gilaburu meyvesi olarak bilinmektedir.
Viburnum Lucidum Özellikleri Nelerdir?
Türkiye’de doğal olarak yetişen bitkilerdir. Kartopu bitkisi 2 m boy ve 1,20 m çap yapan türlerdir. Herdem yeşil olup, yuvarlak formlu ve beyaz çiçeklidir. Her tür bahçe toprağında yetişebilirler. Gölge ve yarı gölge alanları severler. Kış sonlarında parlak yeşil yapraklı, dalların uçlarında da pembe tomurcuklar yavaş yavaş beyaz çiçeğe dönüşür. Ufak çiçekleri buket halindedir. Ülkemizde kartopu bitkileri yabani defne ya da filburnu olarak bilinir. Yılın en karanlık ve yağmurlu gönlerinde beyaz kartopu çiçekleri ortalığı aydınlatmaktadır. Havanın ılıman geçmesi ile çiçek açma süresinde de uzama olur. Yaprakları daima koyu yeşil renklidir. 10 cm kadar uzayan yaprakları ile üst yüzeyleri parlak alt yüzeyi ise tüylüdür.
Viburnum Plicatum (Tüylü Kartopu) Özellikleri Nelerdir?
Yaz yeşili yaprakları ile 10 cm uzunluğundadır. Geniş, eliptik, oval ya da ters oval biçimlerindedir. Kertiğimsi dişli tipte olup, üstü koyu yeşil ve altı ise yıldız tüylü şekildedir. Sonbaharda esmer kırmızısı veya şarap kırmızısı menekşe tonlarında bir renklenme görülür. Sürgünleri dik olup, mayıs ve haziran aylarında açan çiçekleri ile beyaz 10 cm çapında, yassı top biçimindedirler. Başağımsı olan çiçek kurulları oluştururlar. Dış tarafta da çiçekleri sterildir. Simetrik sürgünleri ile ucunda yer almaktadır. Meyveleri ise kırmızı ve sonra da siyah renge döner.